Depresja zabija! Nastolatek potrzebuje wsparcia! Zwłaszcza w tej chorobie.

Objawy depresji u nastolatków są specyficzne, dlatego warto je znać i wiedzieć kiedy należy reagować. 

Jeżeli więc obserwujesz szereg objawów opisanych poniżej i dodatkowo trwa to określony okres czasu (3-4 tygodnie trwania problemu to czas, po którym warto go zacząć obserwować bez trywializowania go), należy podjąć decyzję o pomocy swojemu dziecku, bo przecież o jego dobro tu chodzi – depresja wymaga leczenia!

Według wskaźników klinicznych depresję rozpoznajemy jako zestaw objawów. Każdy pojedynczy objaw nie jest podstawą do diagnozy, jednak nie jest też regułą, żeby wszystkie występowały równocześnie. Sprawdź, czy obserwujesz u swojego dziecka objawy depresji:

• obniżenie nastroju – z przewagą nastroju smutku ale z domieszką lęku, wstydu, bezsilności, a czasami, co specyficzne dla nastolatka agresji, która jest najtrudniejsza do przyjęcia jako objaw a nie jako “bunt” lub “niegrzeczne zachowanie”

• utrata zainteresowań (anhedonia) – w wyniku deficytu odczuwania przyjemności osoba wycofuje się z aktywności w obszarze zainteresowań które nie wywołują miłych odczuć jak poprzednio, pojawia się “wszystko mi jedno”, “nic mnie nie cieszy”, “mam to w nosie”, “i tak to nie ma sensu”,

• obniżenie energii – w wyniku szybkiej męczliwości, poczucia ciężkości i psychicznego poczucia braku możliwości działania osoba popada w swego rodzaju stopniowe zastyganie, “patrzę na spodnie i nie mogę wyciągnąć ręki, żeby je ubrać”, “siadam na łóżku i patrzę w okno zastanawiając się co zrobić ze swoim życiem”.

• osłabienie procesów koncentracji i uwagi – w wyniku czego dochodzi do zaniedbań co w konsekwencji dotyka poczucia sprawczości, wartości, “czytam 5 razy dwie linijki tekstu w książce i nie mogę zrozumieć o co nim chodzi, czuję się jak skończony debil”, “nie potrafię zapamiętać prostej regułki, więc nawet nie siadam do lekcji, żeby nie myśleć, że jestem skończonym durniem”,

• niska samoocena – może pojawiać się jako konsekwencja ogólnego wycofywania z życia społecznego co wtórnie nasila stany lękowe,

• pesymistyczne myślenie – twórca Terapii Poznawczo Behawioralnej określił je mianem triady depresyjnej która zawiera:
  •  negatywny obraz siebie “jestem do niczego, nie zasługuję na miłość, jestem słaby,  jestem beznadziejny”;
    
    
• • negatywny obraz świata i ludzi “nikt mi ni pomoże, nikt mnie nie rozumie, każdy myśli tylko o sobie, ludzie są interesowni, nie ma nic za darmo, nie można na nikogo liczyć”;
    
    
• • negatywny obraz przyszłości “i tak się nie uda, to nie ma sensu, i tak zawsze będę w depresji, cokolwiek zrobię i tak nic to nie zmieni”;
    
    
• • myśli i próby samobójcze – kiedy poziom i długość odczuwania cierpienia przekracza osobiste możliwości. Towarzyszy wtedy temu myślenie tunelowe polegające na stopniowym zawężaniu i widzeniu tylko jednego skutecznego rozwiązania – śmierć jest końcem cierpienia, nic innego nie jest w stanie z niego uwolnić, “przynajmniej przestanie boleć”, “nie ma innego wyjścia”, “zasnąć i nigdy się nie obudzić”;
    
    
• • zaburzenia snu – powodują stopniowe wyczerpanie organizmu co w konsekwencji prowadzi do dysregulacji cyklu dobowego, skrajnie mogą wystąpić zespoły urojeniowe i psychotyczne. Specjaliści zalecają określoną ilość snu dziennie jednak warto wziąć pod uwagę indywidualne zapotrzebowanie. Zbyt duża ilość potrzeby snu objawiać się będzie spaniem w ciągu dnia pomimo spania w nocy. Zbyt mała ilość potrzeby snu objawiać się będzie naruszeniem rytmu dobowego czyli wybudzaniem nocnym, trudnością z zaśnięciem, wczesnym wybudzaniem pomimo zapotrzebowania organizmu na sen oraz pomimo zmęczenia nie odsypianie w dzień z powodu niemożności zaśnięcia;
    
    
• • zmniejszony apetyt – związany z zaburzeniem zdrowego odżywiania. W konsekwencji niedożywiony organizm opada z sił witalnych, może powodować zaburzenia układu hormonalnego i innych;
    
  • silne i nieadekwatne reakcje emocjonalne – agresja werbalna lub fizyczna, wybuchy płaczu, nadmierna nerwowość – te objawy zwykle traktowane są jako “okres buntu”, jednak w połączeniu z poprzednimi wymienionymi powinny nas zaniepokoić i prowadzić w kierunku szukania pomocy. Z drugiej strony okresy nieprzyjemnych emocji mogą przeplatać się krótkotrwałymi stanami pobudzenia emocjonalnego tj. euforii nagle może być tak, że będzie parę godzin/a nawet dzień czy dwa, kiedy nastolatek będzie się wydawał całkowicie szczęśliwy, wszystko się układa… i bach, znowu zapada się  stan negatywności.

** W książce znajdziesz więcej na temat depresji, gdzie szukać pomocy i jak wspierać dziecko w tym czasie.